Sport en buitenschoolse activiteiten in de periode 1953 – 1998

De eerste lessen die Henk in 1953 op het Libanon kreeg, als leerling in II-gym I, waren twee uur gymnastiek van Verschoof. Dat kwam goed uit, want naast tekenen was sport een favoriet vak.

Hij was er goed in: atletiek, turnen, zwemmen (als het water niet te koud was), schaatsen op IJsclub Kralingen, voetbal, honkbal.

Hij werd lid van de door Verschoof en leerlingen opgerichte volleybalvereniging Libanon ’50 (zie voor meer informatie: de VOLtreffers nrs. 10, 12, 13 en 14, of het Lustrumboek 2009, pagina 60) en speelde vele jaren samen met schoolgenoten en bracht het tot Heren I, die landelijk speelde.

Rector Deering (rector van 1949 tot 1965) was groot voorstander en promotor van sport en andere buitenschoolse activiteiten en maakte daardoor veel mogelijk.

Het kwam goed uit dat Deering naast de familie Van Waveren woonde in de Charlotte de Bourbonlaan: omdat hij in het volleybalschoolteam speelde kreeg Henk – na lang soebatten door zijn vader – tweemaal gratie en werd de ‘definitieve verwijdering’ van Henk ongedaan gemaakt. Van huiswerk maken kwam nooit veel terecht, Henk haalde de kennis uit de lessen van een uitmuntend docententeam. Dankzij hen slaagde hij voor zijn Gymnasium-bètadiploma.

Na de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Den Haag kwam Henk terug op het Libanon. In een sectie L.O. die bestond uit louter coryfeeën: Joop en Ank Wickel, Bram van Schijndel, Dries Rooth, Jan en Trix van Lier, Nel van Oort, Francien Ratté.

Op zijn verzoek kreeg hij een groot aantal brugklassen. Daarmee wilde hij een basis leggen voor de beste schoolteams van Rotterdam. Voetbal, honkbal, atletiek, maar toch vooral volleybal kreeg de meeste aandacht.

Elke dag trainden door Henk geselecteerde kinderen in de Palestinastraat of Weteringstraat. Er kwamen talenten bovendrijven, o.a. Hans van den Berg, Paul Revier, Peter Lagarde, Jaap Blokland, Rob Morelis, Maarten des Bouvrie, Cees Groenendijk jr., Hans van Driel, Ronald Kamerling, Peter Schouten, Marco van Trijffel, Hans en Henk Berkel, Jos Stoopman. Later stroomden ook leerlingen ‘van buiten’ in, o.a. Henk van der Vliet, Paul Bentveld.

Meerdere malen bereikten de schoolteams van Henk eerste en tweede prijzen in regionale en landelijke scholierentoernooien. Met als hoogtepunt een tweede plaats in het internationale toernooi in Assen in 1975. (De finale ging verloren na 16-14 in de vijfde set!)

1969 Docentenvoetbalteam: Staand v.l.n.r. Jan van Lier, Dünk, Hans Zeeberg, Veenstra, Ehlers, Henri Ophof, Wout de Jong, Kees Streefland. Zittend Dries Rooth, Henk van Waveren, Roel Groenink, Jan Breeman

De door de school opgerichte vereniging Libanon ’50 profiteerde volop van de inzet van Henk: veel jongens die door Henk getraind waren werden lid van de club. Dat zorgde voor een bloeiperiode van de vereniging: in 1971 telde de club 71 juniorleden. Bij de Nevobo (Nederlandse Volleybalbond – red.) werden negen jeugdteams ingeschreven. Toen Henk zich vanaf 1975 meer op andere schoolzaken richtte kwam de klad erin. De band tussen school en club werd minder hecht. Er waren nog twee oplevingen: de meisjes van Els Oosterlaan volgden vaak dezelfde weg en werden lid van de club; Gerard van der Kleij heeft in de jaren ’80 nog voor aanwas gezorgd. Ook hij was een rasvolleyballer, die de talenten lid maakte van de club om de zo noodzakelijke wedstrijdervaring te laten opdoen. Vanaf 1983 daalde het ledental in de loop der jaren tot zo’n honderd. Meerdere fusies volgden. De club is opgegaan in andere verenigingen, zeer tot verdriet van Henk en de ambassadeurs van de club.

De lessen L.O. van Henk kenmerkten zich door veel actie, uitdagende oefenvormen bij turnen, springen, atletiek en een hoog niveau in alle balsporten. In die tijd werd er nog ‘apart’ gymnastiek gegeven aan jongens en meisjes en werd bij de jongens aan ‘setting’ gedaan (niveaugroepen – red.). Henk kreeg daarbij vaak de meest getalenteerde jongens onder zijn hoede en daagde hen vaak uit tot het uiterste te gaan. Zo is Herre Kleuver, een van de vele oud-leerlingen van Henk, ook na al die jaren zo trots op het schoolrecord speerwerpen, dat onder Henk werd gevestigd, dat hij het in zijn Facebook-herinnering aan Henk verwoordt.

Vele malen deed het Libanon onder leiding van Henk mee aan allerlei sporttoernooien en -wedstrijden, o.a. Rotterdam – Antwerpen. Er is tevens op initiatief van Henk en van Trix van Lier een aantal maal een Vijfscholentoernooi gehouden met diverse sportteams van de vijf gerenommeerde middelbare scholen: voetbal, basketbal, hockey, volleybal enz.

In 1975 werd Jan (eerst waarnemend) rector van de school. Samen met Henk werd een grootschalig ‘herstelplan’ opgesteld dat bestond uit een drietal hoofdpunten: het onderwijs moet beter, de naam van de school moet worden hersteld en de buitenschoolse activiteiten moeten weer een prominente plaats krijgen.

De Libanon Schoolbond opnieuw opgericht

Met dat laatste onderdeel. Buitenschoolse activiteiten, zou Henk zich die eerste jaren onder Jan volledig bezighouden. Er kwam een nieuw LSB-bestuur (foto pag. 89 Lustrumboek 2009), dat geheel uit leerlingen bestond. Onder supervisie van Henk kregen zij een grote autonomie en veel verantwoordelijkheid. Zo nam Jos de Keizer de financiën onder zijn hoede en beheerde in die functie per schooljaar duizenden guldens, Gijs en Taco Verkruisen waren voorzitter en lid activiteiten. Andere leden, waaronder Matthijs Breman en Frank Barendse, maakten een overzicht van alle activiteiten. De groep kwam wekelijks bij elkaar in het kleine gebouwtje op de binnenplaats van het gebouw aan de Ramlehweg. Het lukte: in die jaren waren er tientallen clubs. Van schaken (Zeeberg, Versteeg, Strijdhorst), musical (Goldman), vliegtuigmodelbouw en stijldansen tot autorijles. In de avonduren werden oudercursussen gegeven: Wiskunde (Tak en Van der Pligt), bridge (Walter Addicks, de buurman van Henk), tekenen en kunstgeschiedenis (Hans de Heus).

En natuurlijk heel veel sportclubs: naast volleybal (uiteraard) was er minitrampspringen, zaalhockey, basketbal, zeilen op de Kralingse Plas. Een nieuwe sport was windsurfen. Dat werd een van de meest populaire activiteiten, vooral door de deskundige en enthousiaste wijze waarop Marijke Wielinga-Vernij zich daarover ontfermde. De LSB zorgde voor de planken, voor de opslag, voor de pakken.

Leerlingen gaven elkaar tennislessen. Maar ook leraren meldden zich op de banen van de IJsclub om lessen tennis te krijgen van leerlingen. Het kwam voor dat een leerling die er die ochtend was uitgestuurd bij een leraar dezelfde middag les stond te geven aan diezelfde leraar. Naam van die leerling: de bekende Sander de Kramer!

Een aparte vermelding krijgt uiteraard het zaalvoetbal. Jarenlang een toponderdeel van de LSB. Op vrijdagmiddag vanaf 15.30 uur verzamelden zich iedere week weer vele jongens in Sporthal Kralingen (aan de Slaak) om hun onderlinge competities af te werken. Vanaf de tribunes keken vele schoolgenoten toe, waaronder veel meisjes (!). Bij de oudste categorie speelde altijd een docententeam mee, dat bestond uit o.a. Henk Lotgering, Erik Zevenbergen, Jan Helsloot (vaste keeper), Nol Janssen, Fred Schot, Theo van der Lugt, Harry Jacobs, Paul Fokkelman, Jan van Lier, Dick Rietveld, Henk van der Linden. Het ging er vaak niet zachtzinnig aan toe: er stond veel op het spel. Maar het ging nooit over de grens, daar zorgde Dries Rooth wel voor. Hij coördineerde jarenlang de organisatie en het fluiten van de wedstrijden. Uiteraard floten de leerlingen zelf: zo leerden zij verantwoordelijkheid nemen en daadkrachtig optreden. Later nam Gerard Schilte en nog later Willem van Velzen de leiding van het zaalvoetbal over.

Omslag en binnenwerk van het boekje “Buitenschoolse activiteiten” in 1978

Ramzescommissie opnieuw leven in geblazen

Was de ‘kelder’ in de roerige jaren zestig een broedplaats van anders bedoelde en uitgevoerde buitenlesactiviteiten (denk daarbij aan spijbelen, roken en blowen), deze werd door Jan enige tijd gesloten. Met de komst van Henk Lotgering als docent economie zag Henk van Waveren een kans om ook deze belangrijke functie van de school opnieuw op de kaart te zetten. Henk Lotgering en de leerlingen deden het werk. Letterlijk: de kelder werd verbouwd, geschilderd en opnieuw ingericht. Er was al ervaring opgedaan door Henk in de Taborstraat, waar een heel lokaal werd omgeturnd tot aantrekkelijke overblijfplek voor de leerlingen.

De leerlingensociëteit werd volledig selfsupporting en bracht illustere namen voort, zoals Ronald Klapwijk, Alie Molendijk, Sandra Engelman, Anja van Wijk, Jan de Kloet, Paul van Bentveld, Alex Reijnders, Erik Zevenbergen, Paul van Leeuwen, Marianne Binnendijk, Jacqueline de Jong en nog veel meer.

De commissie zou voor veel ‘leven’ en blijheid zorgen in de school en met name bij sociëteitsavonden – elke veertien dagen van 20.30 tot 23.30 uur! Voor de bovenbouw, vele schoolfeesten (herfst, sinterkerst, Valentijn, eindfeest), maar de commissie verzorgde ook de drank en catering van de Repas des Condamnés en later ook de borrel na de diplomeringen.

Vaak werd tijdens de sociëteitsavonden door Henk ‘zaken gedaan’: een leerling die voor problemen zorgde tijdens lessen werd op die plek daarover aangesproken, vaak met een pilsje in de hand en een klap op de schouder. (Beide pedagogische interventies zijn tegenwoordig verboden..)

Henk Lotgering herinnert zich een grappig voorval uit die periode:

Aan het eind van zo’n avond – aangekondigd door het nummer Dreadlock Holiday van 10cc en ‘De laatste ronde ‘ van André Hazes – stond Henk door een microfoon de laatste instructies aan de feestgangers door te geven. Met zijn rug naar de dansruimte, het snoertje van de microfoon was aan de korte kant. Hij maakte er zo’n lang verhaal van (de buren, de gezelligheid, het samenzijn, het Hof van Jericho), dat hij niet door had dat iedereen al onderweg was naar het Hof en de ploeg van Henk Lotgering al bezig was met vegen, terwijl hij nog uitgebreid stond te oreren. Er bestaat respectvol uitlachen en incasseren hoort daarbij. In het Hof werd er later vrolijk over gelachen.

LSB en buitenschoolse activiteiten na 1983

Met het vertrek van Jan van Lier en de komst van de nieuwe rector Heleen van der Velden-van Bakel bleek het voortbestaan van de LSB en de aandacht voor buitenschoolse activiteiten gewaarborgd.

Ook Heleen vond dat school voor leerlingen veel meer moest zijn dan “het leren van woordjes Duits en het maken van wiskundesommen”. Zij zag dat heel ruim en faciliteerde meerdere activiteiten.

Een opleving in met name de culturele hoek volgde: toneelstukken van Frans Willem Korsten hadden een heel hoog niveau (wonnen ook regelmatig prijzen bij scholierentoneel), er kwam een culturele avond.

Ook het LSB-bestuur bleef, uiteraard in nieuwe samenstelling, bestaan. Ook hier ontwikkelden vele leerlingen zich tot échte bestuurders, die vergaderingen konden houden, besluiten konden nemen en verantwoordelijkheid konden dragen. Een paar namen uit die tijd: Jasper Budel, Anna en Jasper Feiner, Remco Hogenbirk, Chantal Olffers, Robert Erica, Vlado Thumann, Jeroen Touw, Rafael Nouwen, Eline Stoop, Linda Rens.  Het kwam erg goed uit dat Trix van Lier zich in die tijd beschikbaar stelde om het nieuwe LSB-bestuur te begeleiden. Dat deed zij geheel in de geest van Henk: zoveel mogelijk door de leerlingen zelf laten doen en beslissen. Maar hier en daar een wijs advies kon geen kwaad. De vergadering verplaatste zich overigens naar de personeelskamer van het gebouw Ramlehweg. Helaas daalde het aantal leden van de LSB en het aantal aangeboden activiteiten. ‘De nieuwe tijd’ werd aangevoerd als belangrijkste oorzaak van deze teruggang. Henk – inmiddels al jarenlang bezig met andere schoolzaken – dacht daar uiteraard anders over en liet niet na dat op meerdere plekken te verkondigen.

De school ziet er anno 2021 anders uit, de hele wereld ziet er anders uit.

De leefwereld van de leerlingen van nu is niet meer te vergelijken met die van hun voorgangers op het Libanon in de periode 1970 – 2000. Er kwamen smartphones, social media, baantjes van soms wel twintig uur per week, school is meer naar de achtergrond verdwenen dan in de tijd van Leo van Hal, Leo van der Hucht en de overige enthousiastelingen die Libanon ’50 oprichtten en middagen lang in de zaal stonden te trainen. De tijd is voorbij dat kinderen twee uur wachtten op het begin van de trampolinetraining, hoe leuk die ook was. Alcohol gebruiken voor minderjarigen, dus leerlingen in de middelbare schoolleeftijd, is in de ban gedaan, feesten worden al jaren buiten school gehouden in discotheken in de stad.

Nieuwe tijden, veranderde omstandigheden of niet: de grote lijn, die visie achter al die inspanningen om een aantrekkelijk schoolklimaat te scheppen, blijft toch altijd dat een middelbare school meer kan en moet zijn dan een leerinstituut. Extra activiteiten, of dat nu sport of cultuur of wat dan ook is:  de relatie tussen docenten en leerlingen wordt erdoor bevorderd, leerlingen leren om verantwoordelijkheid te dragen en er ontstaan gevoelens van verbondenheid en saamhorigheid. Met zo’n ‘Libanongevoel’ wordt benadrukt dat je erbij hoort en meedoet. In zo’n klimaat gedijen kinderen beter, hetgeen weer invloed heeft op hun schoolprestaties.

De werkelijkheid anno 2021 laat zien dat het uitgangspunt van het belang van een goed schoolklimaat wordt voortgezet, blijkens vele activiteiten die op school op de jaarkalender staan: de Pakkendag, Valentijnsdag, het Kerstgala, de Culturele Avond, de feestelijke diplomeringen in de Hoflaankerk enz.  worden door de leerlingen ervaren als hoogtepunten in hun schoolcarrière.

Er worden nog steeds sportteams afgevaardigd naar diverse schooltoernooien.

Henk kan tevreden zijn: deze rituelen en tradities waar hij zo zijn best voor deed zullen in stand blijven en telkens weer de kinderen binden aan de school en aan elkaar.

Geplaatst in VOLtreffer, VOLtreffer 89.

Geef een reactie